سلام، قراره سر بزنيم به مسجداي شهر، همونطور كه هميشه از بزرگترا و مسن ترا شروع مي كنن ما هم مي ريم سراغ «مسجد ملك» كه همونجور كه توي كتابا نوشتن قديمي ترين و بزرگترين مسجده و از دوره ي سلجوقي پا برجاست و اگه ازش از «ملك توران» شاه سلجوقي بپرسي قشنگ يادشه. توضيحات زير از كتاب «تاريخ كرمان» بخونيم باهم:
«اين مسجد كه يكي از قديمي ترين مساجد ايران و نيز بزرگترين آن بشمار مي رود ، يادگار ملك توران شاه سلجوقي (۴۷۷ ه ق ) است و بيش از ۹۵۰ سال قدمت دارد . در جوار اين مسجد مجموعه فرهنگي ، اجتماعي ازجمله كتابخانه ،خانقاه ، مدرسه و بيمارستان وجود داشته كه امروزه اثري از آن نيست (تاريخ كرمان ۲۸۳ ) .»
از همه ي اون مجموعه ي مجاوري كه بالا به خدمتتون عرض شد، فقط يه محله ي «شاه عادل» مونده كه از لقب «ملك شاه توران» روش مونده.
البته به محله ي «سه شنبه اي» هم معروفه كه توي تاريخ واسه خودش حكايتيه.
اين مسجد با «9191» مترمربع مساحت و 101 متر طول و 91 متر عرض، يه مسجد «چهار ايواني» هست و ضلع غربيش بزرگتر و باشكوه تره و درب وروديش هم كه با كاشي كاري ها و خطاطي هاي بديع و و با خط كوفي تزيين شده و جزو اثاري هست كه ميراث فرهنگي مرمتش كرده .
مسجد سه تا در اصلي داره كه يكي شمال و دومي جنوب و اخري شرق. كه دري كه به خيابون امام باز ميشه به عنوان درب اصلي به كار ميره.
مسجد محرابهاي زيادي داره و كه همونطور كه عرض كردم محراب ضلع غربي از همه باشكوه تر هست و كه در يه شبستان واقع شده و هنر گچ بري قشنگش كرده.
يكي ديگه از محراباي اين مسجد، داخل شبستان «امام حسن ع» هست كه از لحاظ زيبايي بنا خيلي خواستنيه و با مقرنس كاري و گچبري، بين بقيه ي محراب ها زيباتر به نظر مياد.
سقف شبستان غربي هم در نوع خودش كم نظيره و نمادي از اعتقاد به اسلام و هنر و فن اسلامي معمارين ايراني هست. شبستان هاي «اقا شيخ حسين فقيه» در ضلع شمالي قرار داره و شبستان «اقا علي» در ضلع غربي محلي براي بندگي هستن.
گويا به همت ميراث فرهنگي شبستان جنوبي مسجد هم مرمت شده و امروزيا توش نماز رو اقامه مي كنن كه خدارو شكر.
قديما از وسط اين مسجد زيبا اب قناتي هم عبور ميكرده كه به قنات «مستوره خانم» دختر «ملك توران شاه» كه قنات پر بركتي بوده و از كنارش ابادي هايي براي اين مردم به جا گذاشته.
اون وقا مرسوم بوده كه مردم مومن اين شهر به پاياب مي رفتن و اونجا تجديد وضو مي كردن. پاياب به اون محلي مي گفتن كه اب قنات ازش عبور ميكرده مردم براي اينكه برن به پاياب بايد چند پله مي رفتن پايين.
اين مسجد يه «برج» هم داره كه در ضلع شمالي شرقي بنا قرار گرفته و با نماي اجري كار شده و اعتبار هنريش هم به همين اجري بودنشه ولي بخش بالاي برج ريخته حيف. ولي روي سردرش مثل همه ي سردر ها مقرنس كاري و در قسمت پايين در هم نقشترنجي برجسته وجود داره
صفه اصلي مسجد در زمان وكيل الملك محمد اسماعيل نوري حاكم كرمان (۱۲۸۴-۱۲۷۷ ه-ق ) و ايوان شرقي در قرن اخير توسط احمد يزدانپناه معروف به ديلمقاني بازسازي شده است.