معرفی وبلاگ
دل عالم سخن از پیر معبد هستی است یادگار زمان و قلب زمین دیرپایی است که می کشد بردوش کوله باری زخاطرات ثمین گرچه از رهگذار حادثه ها زخم های کلان به جان دارد قرن ها استوار و پابرجاست پیر تاریخ را نشان دارد زان زمان کین جهان پهناور جنگلی بود و دشت و اقیانوس شهرما پاسدار عالم بود شاهدش شهرلوت و دقیانوس دانه ای کشت باغبان بهشت دردل روضه ای ز عنبروعود آبش از قطره های شبنم داد زیره شد ارمغانمان فرمود لب خندان پسته اش تا دید عالمی شد چنین خریدارش وصف اوبا طلای سبز چرا بیش از این هاست قدربازارش پنجه ی دختران قالیباف می زند تابه تار قالی چنگ می نوازد سرود صبح بهار می تراود زچنگ شان آهنگ شب در اینجا به روز می نازد که نشانی زجلوه های خداست دختران ستاره خندان لب پهنه آسمان عجب غوغاست مهد راجی و حامد وافضل سرزمین فوآد و بهمنیار پرورشگاه افسر و خواجو پاسداران روح سبز بهار شهر شوریدگان صاحبدل گلشن سروهای عرفان است ناز آن طبع عارفانه که گفت دل عالم دیار کرمان است جاودان ماند آن که صبح ازل جرعه ای از دست آفتاب گرفت نا م کرمان چو زیب شعرم شد عطر جان پرور گلاب گرفت محمدعلی گلاب زاده
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 133159
تعداد نوشته ها : 26
تعداد نظرات : 3
زیره ها-کرمان نامه
Rss
طراح قالب
موسسه تبیان

آشنايي با پته دوزي كرمان:براي بزرگنمايي كليك كنيد
اين هنر كه ريشه در تاريخ و گذشته ي فرهنگي كرمان داره و هم اينكه توليدش در كرمان ، سيرجان و رفسنجان رايجه همانند ساير رشته هاي صنايع دستي سابقه ي توليدي مشخص نداره.كرمان ،خطه ي خشك و گرم كه در طول تاريخ دراز و پر حادثه ي خود سمبل و مظهر مقاومت در برابر تهاجم شناخته شده و از حمله ي مغولها و تيموريان و تهاجم آغا محمد خان قاجار لطماتي سنگين ديده ، كانون حفظ و نگهداري ميراث هاي فرهنگي و هنرهاي بومي نيز هست و هزاران سال است كه مردم سخت كوش و صبور اين منطقه از كشورمان به موازات ساير فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي به تهيه و توليد انواع فرآورده هاي صنايع دستي نيز مشغولند و هر چند تونسته اند در زمينه قالي بافي ، شالبافي و ترمه بافي شهرتي جهانگير كشب كنند، معهذا « پته هاي » دوخت كرمان نيز داراي ويژگي هايي است كه آسان نمي توان از آن گذشت .
اين هنر كه ريشه در تاريخ و گذشته ي فرهنگي كرمان داره و هم اينك توليد آن در كرمان ، سيرجان و رفسنجان رايج است همانند ساير رشته هاي صنايع دستي سابقه ي توليدي مشخص ندارد و هر يك از دست اندركاران پيدايي آن را به يكي از افسانه هاي بومي مرتبط ميسازد و متاسفانه بدليل آسيب پذيري منسوجات در برابر عوامل جوي ، در موزه هاي داخلي و خارجي نيز نمونه هايي از پته كه بتواند راهگشايمان به كشف سابقه ي اين «‌هنر – صنعت »‌ باشد وجود ندارد و قديمي ترين قطعه پته يي كه هم اكنون يافت ميشود روپوش مقبره ي شاه نعمت اله ولي در ماهان كرمان است .

حالا كلا بريم سر اينكه پته چيه اصلا چطوره؟پس همراه ما باشين

پته چيست ؟ براي بزرگنمايي كليك كنيد
پته دوزي نوعي از رودوزي هاي ايراني است كه طي آن تمام سطح پارچه بوسيله ي بخيه هاي نخي و رنگين پوشيده ميشود و هنرمنداني كه اكثراً نيز از زنان و دختران خانه دار هستند با كمك سوزن نقوشي ذهني را كه ملهم از پندارها و بينش هاي شخصي شان است بر زمينه ي پارچه ي پشمي ضخيمي بنام « عريض » مينشانند.
« عريض »‌ كه در گذشته از آن براي دوخت دامن ، كت و پالتو نيز استفاده بعمل ميآمد پارچه يي دستباف است كه بوسيله ي دستگاه هاي بافندگي چوبي توليد ميشد. ولي در سالهاي اخير دستگاه هاي چوبي جاي خود را به دستگا ه هاي «‌تك فاز»‌ برقي دادند و پس از آن نيز تدريجاً‌ بافته هاي كارخانه يي جانشين « عريض »‌هاي دستباف شده و هم اكنون «‌پته »‌هاي استان كرمان را بيشتر اينگونه پارچه هاي كارخانه يي تشكيل ميدهد.

«‌رئيس »‌ كه معمولاً‌ در رنگ هاي عنابي ، مشكي ، سبز روشن، سبز تيره ، زرد، نارنجي ، قرمز، آبي تيره ، سبز ماشي ، لاكي و ….. مورد استفاده ي پته دوزان قرار ميگيرد نوعي نخ پشمي دستريس يا ريسيده شده بوسيله ي ماشين است كه ميزان مصرف آن به نسبت نوع نقش و ضخامت يا نازكي نخ مورد مصرف متفاوت ميباشد . ولي بطور متوسط رودوزي هر متر پته به حدود 375 تا 400 گرم نخ احتياج دارد. براي بزرگنمايي كليك كنيد
طرز تهيه:
براي تهيه يك قطعه ي پته دوزي شده ابتدا عريض را به ابعاد لازم بريده و سپس آن را بدست طراح مي سپارند و شيوه ي كار نيز به اين صورت است كه زنان پته دوز خود مستقيما بطراح مراجعه نميكنند و فروشندگان مواد اوليه ي پته معمولاً‌ مقدار زيادي عريض بريده و طراحي شده در اختيار دارند كه بصورت آماده به سوزندوزان مي فروشند.
در مرحله طراحي ، ابتدا طرح روي كاغذ كالك ترسيم ميشود و پس از آن خطوط طرح را بطور متناسب با سوزن سوراخ كرده و سپس بر روي عريض مورد نظر منطبق مي سازند و روي آن پود در گچ يا خاكه ي زغال ميريزند و اين عمل را « گرته زني »‌ مينامند ( براي پارچه هاي تيره از خاك گچ و براي پارچه هاي روشن از خاك زغال استفاده ميشود) سپس نقاط مشخص شده را با قلم و مركب چنين روي پارچه مشخص ميسازند. پس از طراحي ، انتخاب نخ و زنگ مطرح است . رنگهاي روشن ظرف سال هاي اخير به پته دوزي راه يافته و رنگهاي اصيل اغلب تيره است .
از آنجا كه طرحهاي پته نه شلوغ است و نه هندسي رنگهاي روشن چندان جاذبه يي به محصول نميدهد و تيره بودن رنگها ارتباط نقوش را منطقي ترو قابل قبول تر ميسازد.
پس از انتخاب و تهيه ي نخ ، پته دوز ابتدا جاي خطوط اصلي را سوزن ميزند.
اين مرحله بدليل آنكه نقوش به طور خطي دوخته ميشود . به مرحله «‌ساق دوزي » معروف است . سپس داخل نقوش و متن با اسلوب خاصي سوزن دوزي و پر ميشود. كه اين قسمت را اصطلاحاً « آب دوزي » يا «‌متن دوزي » ميگويند. مرحله ي سوم كه يكي از مهمترين مراحل پته دوزي ميباشد مرحله « برگ دوزي » و « سايه زدن » با نخ پيرامون گل ها و نقشها است . برگ دوزي معمولاً در اطراف حاشيه و بصورت زيگزاك انجام ميشود و آنرا «‌پتك دوزي »‌ نيز مينامند ( پتك در زبان محلي به معني جوانه است ).
پس از اتمام دوخت پته را شسته و با كمك دستگاه مخصوصي بنام نورد اطو زده و آماده ي فروش ميكنند. براي بزرگنمايي كليك كنيد
در حال حاضر پته دوزي بر روي سجاده ، جا قرآني پرده ، رويه كوسن ، زير ليواني ، روميزي ، سوزني ، بقچه و …. انجام ميشود.
1- از آنجايي كه شال و نخ پته از جنس پشم گوسفند مي باشد ، نبايد به هيچ عنوان پته را با آب گرم بشوريم.
2- بعد از شستن پته با آب سرد بايد سريع خشك شود (براي خشك كردن پته نبايد از خشك كن لباسشور استفاده شود) بهترين زمان براي شستن پته در يك روز گرم و آفتابي مي باشد.
3- پته را نبايد در جايي قرار دهيم كه در معرض مستقيم نور آفتاب باشد.
4- پته كرمان همچون قالي كرمان مي باشد ، هر چه از زمان دوخت پته بگذرد و بيشتر از آن استفاده شود پته شما با ارزشتر خواهد شد.بعضي از پته هاي قديمي را نمي توان قيمت گذاري كرد.


دسته ها : صنايع كرمان
سه شنبه 6 10 1390 9:4 صبح
X